رشد کودکان به عوامل متعددی مانند ژنتیک، خواب، ورزش و تغذیه بستگی دارد. در این مطلب به عوامل تغذیه ای، خواب و ورزش که می تواند به رشد کودکان کمک کند، می پردازیم.

تغذیه و رشد کودکان

برای رشد کودکان، ابتدا باید مطمئن شویم، ویتامین، املاح و موادمغذی را به میزان کافی دریافت می کنند. بیشتر کودکانی که یک رژیم متعادل دارند، به میزان کافی مواد مغذی دریافت می کنند و نیازی به مکمل یاری ندارند. کودکانی که از رژیم های غذایی خاص نظیر گیاهخواری پیروی می کنند و یا بیماری و شرایط خاصی مانند سرطان، سلیاک، IBD و … دارند که نیاز بدن افزایش می یابد، باید حتما از مکمل های غذایی استفاده نمایند.

از مهم ترین عوامل تغذیه ای موثر بر رشد کودکان مصرف پروتئین کافی است. کودکان در سنین رشد، باید ۲۰ درصد از کالری دریافتی آن ها متشکل از گروه پروتئین باشد. برخی از متخصصان توصیه به مصرف آرژنین به عنوان اسیدآمینه موثر بر رشد کودکان می کنند؛ در صورتیکه بیشتر مطالعه ها به این نتیجه رسیدند که اگر پروتئین به مقدار کافی دریافت شود، نیازی به مصرف آرژنین به صورت مکمل برای رشد کودکان نخواهد بود.

در برخی کشورها به دلیل جنس خاک و نوع پوشش گیاهی، در گوشت حیواناتی که منبع روی محسوب می شوند، مقدار روی کمی وجود دارد. به همین دلیل در این مناطق باید مکمل روی برای رشد بهتر کودکان مصرف شود.

ویتامین D نیز برای جذب کلسیم و رشد استخوانی در کودکان ضروری است. چون منابع غذایی ویتامین D محدود است و بیشتر از طریق تابش نور خورشید بر پوست ساخته می شود، مصرف مکمل ویتامین D در همه کودکان توصیه می شود.

مصرف مکمل آهن در کودکان تا ۱۲ ماهگی توصیه می شود. کودکانی که بدنشان نیاز بیشتری دارد .و یا مکمل یاری به صورت کامل انجام نشده است، وزن گیری و رشد قدی کمتری دارند که مصرف مکمل آهن باعث بهبود اشتها درنتیجه رشد قدی  و وزن گیری بهتر می شود. در مورد موادمعدنی و ویتامین های دیگر نظیر ویتامین A، مس و ید تاثیری بر روی رشد قدی یافت نشد.

فعالیت بدنی و رشد کودکان

ترشح هورمون رشد به بسیاری از محرک های فیزیولوژیکی از جمله ورزش حساس است. اگرچه نقش افزایش میزان هورمون رشد آزاد شده در طول ورزش به طور کامل شناخته نشده است، اما تا حدودی می تواند به بازسازی عضله کمک کند. پاسخ هورمون رشد به ورزش توسط عوامل بسیاری ازجمله سطح فعالیت بدنی، سطح غلظت هورمون های استروئیدی و شدت جلسات تمرین تغییر می کند. برای هردو ورزش استقامتی و مقاومتی فعال شدن بیشتر گلیکولیز بی هوازی و تشکیل لاکتات، باعث افزایش ترشح هورمون رشد و سوماتومدین ها می شود.

خواب و رشد کودکان

هورمون پروتئینی رشد که از غده هیپوفیز در مغز ترشح می شود و تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله تغذیه، ورزش، استرس قرار دارد؛ اما در کودکان خردسال مهم ترین فاکتور خواب کافی ایت. هورمون رشد در کودکان اندکی پس از خواب عمیق ( بین ساعت ۸ تا ۹ شب) به بیشترین حد خود می رسد. اگرچه برخی کودکان به طور طبیعی هورمون رشد کافی ترشح نمی کنند و کمبود خواب می تواند مشکل را بدتر کند، این حالت وضعیتی به نام کمبود هورمون رشد ایجاد می کند که می تواند به قلب، ریه و سیستم ایمنی آسیب برساند. البته توسط مکمل های هورمونی و زیر نظر پزشک این مشکل قابل درمان است.